Τόπος

ΑΙΘΟΥΣΑ Β

ΤΡΙΤΗ 09/05

21:00 Τόπος Σκηνοθεσία: Αντουανέττα Αγγελίδη (1985, 80’)

Προβολή με αφορμή την προβολή της νέας ταινίας της Ρέας Βαλντέν Έμμονες ώρες στον τοπο της πραγματικότητας - Εξομολογήσεις της Αντουανέττας Αγγελίδη (ή Ένα Δοκίμιο για το Βλέμμα της)

Η αποδόμηση των οπτικών απολαύσεων και η ανάδυση μιας καινούργιας εικονοποιητικής.

Μια παραβολή πάνω στο τόπο και το χρόνο. Ένα παιχνίδι μεταμορφώσεων. Πορεία μετά το θάνατο, ένας δεύτερος θάνατος. Μια γυναίκα γεννά και πεθαίνει. Τη στιγμή του θανάτου της, στιγμή μεταίχμιο, σαν την αρχή του ύπνου, το πρόσωπό της σκορπάει και παίρνει τις όψεις όσων παραστέκουν το θάνατό της. Το σώμα της σπαράσσεται από τις συγκρούσεις αυτών που το κατοικούν. Η φωνή της αναλύεται σε πολλές φωνές και πολλούς ρόλους. Σύμφωνα με την Αγγελίδη: «Η ταινία παριστά μια διεσταλμένη στιγμή. Μια στιγμή μεταίχμιο, όπου οι μνήμες ρέουν σχεδόν ταυτόχρονα, η συνοχή τους έχει την αυθαιρεσία και την αυστηρότητα της αλληλουχίας ενός ονείρου. Είναι ολόκληρη ένα κινηματογραφημένο όνειρο.» Η αντιστροφή και η αντιπαράθεση των κωδίκων, καθώς και ο μηχανισμός του ονείρου και το ανοίκειο, αποτελούν κεντρικές δημιουργικές στρατηγικές της Αγγελίδη, που χρησιμοποιεί την ιστορία της τέχνης και τα όνειρά της ως πρώτη ύλη. Ο Τόπος συνομιλεί με πίνακες του Uccello, του Carpaccio, του Cranach, του De Chirico και του Balthus.

Η σκηνοθέτης για την ταινία:
Η ταινία παριστά μια διεσταλμένη στιγμή. Μια στιγμή μεταίχμιο, όπου οι μνήμες ρέουν σχεδόν ταυτόχρονα, η συνοχή τους έχει την αυθαιρεσία και την αυστηρότητα της αλληλουχίας ενός ονείρου. Είναι ολόκληρη ένα κινηματογραφημένο όνειρο. Τα σώματα πλέουν μέσα στην ταινία με διαφορετικούς ρυθμούς, διατηρούν τους ατομικούς τους χρόνους, ενώ εκείνη καταγράφει δυο ημερονύκτιους κύκλους με τη σειρά των ωρών, αναγράφοντας γεγονότα που μπορεί να έχουν διαφορά 20 χρόνων ή 40 ημερών.
 Α. Αγγελίδη, Αύγουστος 1984
Στα άγνωστα μέρη βλέπεις μια σειρά από στοιχεία […] Κάποιοι πίνακες γίνονται αναφορά. Οι πίνακες τούτοι αποτελούν αναγνωρίσιμους κόσμους. Αναγνώριση κόσμου ή σκόρπιων στοιχείων του που υπάρχουν εντός σου, αλλά δεν είχαν ταυτιστεί ως τότε. Έτσι αρχίζεις να κατασκευάζεις ένα κόσμο καθ’ ομοίωσή σου. Θραύσματα ή στρώματα παρελθόντος, στο φως, τα χρώματα, στις τοποθετήσεις, τις κινήσεις των προσώπων, στις ιστορίες ξαναφτιαγμένα, συναρμολογημένα χωρίς σεβασμό στους χρόνους. Ο χρόνος αυτοαναιρείται, ενώ η ταινία δίνει συνάμα πολλά στοιχεία χρονικότητας. Πολλά στρώματα παρελθόντος, πολλά στρώματα πολιτισμού. Ενώ το παρελθόν υπάρχει με πολλούς τρόπους, συνάμα δεν υφίσταται. Ο χώρος είναι γυμνός, ζωντανός, παράγει αισθήσεις. Η οπτική της ταινίας βρίσκεται απ’ την πλευρά του, δεν είναι οπτική των προσώπων. Ο χώρος της ταινίας είναι το σώμα, ανασαίνει, βλέπει, ακούει, θρηνεί, απαντάει. Μια σειρά παράλληλες αφηγήσεις στοιχείων της εικόνας και του ήχου συμπλέκονται και συνδιαλέγονται. Παράγονται συνειρμοί. Η ταινία γράφεται, αλλάζει, προχωρώντας η γραφή της. Η ταινία είναι η διαφάνεια μιας πορείας και στο επίπεδο της αφήγησης μιας εμπειρία και στο επίπεδο αφήγησης της αυτοκατασκευής της. Γύρω από τη στιγμή του δύσκολου περάσματος συνωθούνται οι επιθυμίες των προσώπων που αποτελούν τις διαφορετικές όψεις της δοκιμαζόμενης. Είσαι υποχρεωμένη να φτιάξεις τον κόσμο απ’ την αρχή / επιχειρείς επανειλημμένα να εισέλθεις στους πίνακες, κομμάτια ολόκληρα εξέρχονται απ’ αυτούς / τα πρόσωπα σπαράσσονται ακολουθώντας γεωμετρίες αισθημάτων. Γίνεσαι ένα ταραγμένο πεδίο. Η φωνή αναλύεται σε πολλές φωνές και πολλούς ρόλους. Από τα θραύσματα, τα σπαράγματα της εικόνας ανασχηματίζεται ένα νέο σύμπαν. Και όσο ο μηχανισμός της μνήμης αποκαθίσταται, τόσο το σύμπαν μένει άδειο.
- Α. Αγγελίδη, Σεπτέμβριος 1985